Verschillende voedingssystemen: voor- en nadelen

Bij voedingssystemen voor varkens gaat het zowel om voersoort en -vorm als om de manier waarop het aan de varkens wordt verstrekt. In sommige delen van de wereld wordt droogvoer geleverd. Hierbij is de graankorrel vermalen en vermengd met andere droge ingrediënten om een compleet voer te vormen. In andere delen van de wereld is voeren via een brijvoersysteem de populaire keuze. Elk systeem, voervorm en voedertype moet anders worden beheerd en heeft zijn eigen voor- en nadelen.

Pellet versus verplettert

Verhit voer in de vorm van pellets dat wordt verstrekt via dispensers voor droogvoer zonder watertoevoer, hebben in verschillende tests aangetoond dat ze, statistisch, een betere voerbenutting bieden in vergelijking met verplettert. De beste voerbenutting werd gerealiseerd met fijngemalen voer dat was verhit en gepelleteerd. Echter is het belangrijk om altijd op de hoogte te zijn van de darmgezondheid bij het kiezen van de grofheid tijdens het malen. De balans tussen grofheid en optimale darmgezondheid verschilt van kudde tot kudde, maar onze algemene aanbeveling voor grofheid vindt u hier.

Brijvoeding versus droogvoer

Beperkte gift van brijvoer biedt goede mogelijkheden om de voeropname te reguleren in vergelijking met ad libitum droogvoersystemen. Brijvoerinstallaties vereisen voldoende voerplaatsen voor alle varkens. Vind hier de benodigde voerruimte per diergroep.

Bij gebruik van een doseringssysteem met enkelvoudige voerautomaten, water of brijvoeding in korte troggen, zal de voeropname vaak hoog zijn. Dit kan echter een ongewenst effect hebben op de voerbenutting. De voerbenutting kan worden verbeterd door beperkt te voeren met behulp systemen die zijn ontworpen voor ad libitum voeren. Hierbij moet men wel alert blijven op een negatief neveneffect, namelijk gedragsproblemen bij de varkens als de trog leeg is of de pauzes tussen de voerbeurten te lang zijn.

Gefaseerde voeren

Bij gefaseerd voeren wordt de voedingsbehoefte van de groeiende varkens gevolgd. Het gebruik van één type voer levert aan het begin van de groeiperiode vaak te weinig specifieke voedingsstoffen op. Door het voer aan te passen naarmate de varkens groeien, kunnen de voedingsbehoeften nauwkeurig worden geoptimaliseerd om elke groeifase te ondersteunen. Het gehalte aan voedingsstoffen per energie-eenheid kan langzaam worden verlaagd naarmate de varkens groeien. Zo wordt de gemiddelde voedingsstofconcentratie geoptimaliseerd wat de voerkosten verlaagt.

Gebruiksratio van voederingrediënten

Dieetformulering vereist een grondige kennis van het energieniveau en de voedingsstoffensamenstelling van diervoederingrediënten. Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat sommige voeringrediënten elementen bevatten die, indien overmatig toegediend, de groei kunnen verminderen en de samenstelling en kwaliteit van het karkas kunnen beïnvloeden.

Onderstaande tabel geeft het aanbevolen maximumpercentage van geselecteerde voeringrediënten weer. Een uitgebreide lijst is hier beschikbaar.

Voer en de invloed op de gezondheid

Elke verandering gedurende het leven van een varken kan de productie en gezondheid beïnvloeden. De transitie van een biggenvoer naar een afmestvoer gebeurt vaak gelijktijdig met een fysieke overplaatsing van een gespeende biggenstal naar een vleesvarkensstal. Dit kan tot een milde stressreactie leiden bij de varkens, omdat de darmflora zich moet aanpassen en stabiliseren aan het nieuwe voer en de nieuwe omgeving. Als een ziekte slapend aanwezig is bij de varkens, kan de verandering van invloed zijn op het verloop, daarom moet de stressfactor altijd minimaal zijn.

Diarree is een gezondheidsprobleem dat kan optreden tijdens de transitie. Bij de transitie naar een eiwitrijk voer voor vleesvarkens treedt een toename op in de hoeveelheid niet-verteerbaar eiwit dat in de dikke darm van de varkens komt. Omdat stikstof uit onverteerd voedingseiwit in de dikke darm wordt gefermenteerd, kan dit een omgeving creëren waarin pathogene bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen, wat kan leiden tot diarree en een verminderde darmgezondheid.

Er zijn verschillende oplossingen beschikbaar om dit probleem te voorkomen of te verminderen:

• Verminder het aandeel ruwe eiwitten.

• • Het verminderen van het aandeel ruw eiwit kan het risico op diarree verminderen en kan gunstige effecten hebben voor de darmgezondheid dankzij een verbeterde darmmorfologie.

• Voeg 0,5-1,0 procent organische zuren toe
  • Het toevoegen van mierenzuur, melkzuur of een droog product van organische zuren kan het negatieve effect van ziekteverwekkende bacteriën in de darm verminderen. Zorg altijd dat organische zuren in overeenstemming met de lokale wetgeving wordt gebruikt en volgens de gebruiksaanwijzing van de fabrikant wordt uitgevoerd.
• Zorg voor een samenstelling van grondstoffen die de darmgezondheid niet in gevaar brengt.
  • Volg het geadviseerde maximumgehalte voor voeringrediënten en optimaliseer de voeding in iedere de groeifase van het varken.

Varkens kunnen besmet raken met en fungeren als reservoir van salmonella. Het risico op salmonella kan toenemen bij een storing in het mestsysteem en/of als de interne bioveiligheid niet is geoptimaliseerd.

De volgende oplossingen kunnen het risico op salmonella helpen verminderen of wegnemen:

• Goede bioveiligheid en externe bescherming van het bedrijf,
• Toevoegen van organisch zuur aan het voer en daarmee het verlagen van de pH-waarde. Zorg altijd dat organische zuren in overeenstemming met de lokale wetgeving wordt gebruikt en volgens de gebruiksaanwijzing van de fabrikant wordt uitgevoerd.

De voerstrategie op het bedrijf kan een positieve of onwenselijke invloed hebben op de darmgezondheid van de varkens. Groei stimuleren zonder de darmgezondheid in gevaar te brengen, is belangrijk voor de productiviteit en de algehele economie.

De voederstrategie, voersamenstelling en maalgraad  zijn allemaal van invloed op de darmgezondheid, en het effect van elk element verschilt van bedrijf tot bedrijf. Daarom is het belangrijk om dit aan te passen afhankelijk van de productieresultaten en de algemene gezondheidsstatus in het bedrijf.